Văn miếu Bắc Ninh – nơi vinh danh của những vị tiến sĩ xứ Kinh Bắc

Văn miếu Bắc Ninh – nơi vinh danh của những vị tiến sĩ xứ Kinh Bắc

Văn miếu Bắc Ninh niềm tự hào văn hóa truyền thống của những người con xứ Kinh Bắc.

Sự hấp dẫn từ văn hóa truyền thống là sức mạnh tiềm năng trong sự phát triển của ngành du lịch Bắc Ninh. Một trong những di tích lịch sử và văn hóa có giá trị, phản ánh truyền thống chính xác nhất của xứ Kinh Bắc là Văn miếu Bắc Ninh. Với 677 vị tiến sĩ được ghi danh lại trong Văn miếu Bắc Ninh của xứ Kinh bắc( Nơi đây chiếm tổng một phần tư lượng tiến sĩ của cả nước). Với các giá trị vẫn còn tồn tại vô hình của Văn miếu Bắc Ninh, nơi đây đã xác nhận tư tưởng truyền thống hiếu học của con người của Bắc Ninh.

Gian chính Văn miếu Bắc Ninh

Mọi người có quyền tự hào về tình yêu của họ với bề dày lịch sử với nôi của đất học. Có một câu nổi tiếng ở Bắc Ninh là: Một giỏ ông Đồ; Một bồ ông Cống; Một đống ông Nghè; Một bè Tiến sỹ; Một bị Trạng nguyên; Một thuyền Bảng nhãn. Văn miếu Bắc Ninh được xây dựng trên vùng Thị Cầu; của tổng Đỗ xá; phủ từ Sơn, Kinh Bắc, trong kỷ nguyên Lê Sơ; hàng trăm năm trước. Trải qua cùng với sự phát triển của đất nước; Văn miếu của xứ Kinh Bắc cũng đã trải qua nhiều tân trang; trang trí và biến đổi.

Giới thiệu về Văn miếu

Năm 1893, Văn miếu được xây dựng trên đỉnh núi Phúc Sơn thuộc xóm 10 (phường Đại Phúc – Tp. Bắc Ninh). Tổng thể công trình Văn miếu gồm Tiền tế (5 gian); Hậu đường (5 gian) hai bên hồi Hậu đường là Bi đình (3 gian); hai bên hồi Tiền đường là Hội đồng trị sự và Tạo soạn; hai bên sân trước Tiền tế là nhà Tả vu; Hữu vu; chính diện có bia bình phong “Bắc Ninh tỉnh trùng tu Văn miếu bi ký” khắc dựng năm 1928.

Tấm bia trước lối vào gian thờ Văn Miếu Bắc Ninh

Toàn bộ công trình được xây dựng bằng gỗ lim được bào trơn đóng bén. Tại đây thờ Khổng Tử, Tứ Phối và 12 tấm bia lưu danh 677 vị tiến sĩ quê hương Kinh Bắc (bao gồm cả Bắc Ninh; Bắc Giang và một số xã sau này nhập về huyện Gia Lâm; Đông Anh thuộc Hà Nội và Văn Lâm; Văn Giang thuộc Hưng Yên).

Những tấm bia lịch sử

Có thể nói nét đặc sắc nổi trội trong số toàn bộ những giá trị còn tồn tại của Văn miếu Bắc Ninh chính là 15 tấm bia đá. Trong đó, 12 bia “Kim bảng lưu phương” có kích thước lòng bia như nhau (110cm x70cm); trán bia cong và được trang trí lưỡng long chầu mặt trời; ở diềm bên phải của mỗi bia được khắc vị trí của bia đó trong nhà bia. Một bia phụ nhỏ có kích thước lòng bia (70cm x 40cm) khắc vào năm 1896; ghi chép lại số ruộng do các quan viên tỉnh Bắc Ninh cung tiến vào Văn miếu để làm từ điền.

Những tấm bia ghi danh các vị tiến sĩ

Một bia nhỏ nữa hiện đang được dựng ở đầu hồi phía trái trong nhà bia có tên “Trùng tu Bắc Ninh bi đình ký” có số đo lòng bia là 50cm x 30cm; dựng vào năm 1912; ghi chép việc chuyển vị trí Văn miếu từ Thị Cầu về núi Phúc Sơn. Hai tấm bia nhỏ này không có hoa văn trang trí ở trán bia. Và đặc biệt còn một tấm bia có kích thước lớn gần 10m2; được coi là bảo vật của Văn miếu; hiện được dựng ở ngoài sân mang tên “Bắc Ninh tỉnh trùng tu Văn miếu bi ký”; khắc vào năm Bảo Đại thứ 3 (1928). 15 tấm bia đá là những trang lịch sử văn hóa – giáo dục; những cứ liệu vô cùng giá trị giúp nghiên cứu về lịch sử của nhiều thế hệ cha ông.

Niềm tự hào của người dân xứ Kinh Bắc

Ông Nguyễn Duy Nhất, Giám đốc Ban Quản lý di tích tỉnh Bắc Ninh; cho biết: “Với những giá trị đó; có thể khẳng định Văn Miếu Bắc Ninh là một trong những di tích tiêu biểu nhất cho truyền thống hiếu học của quê hương Bắc Ninh. Bắc Ninh, một địa phương đứng đầu cả nước về số người đỗ đạt Đại khoa thời phong kiến và chiếm 1/3 số Trang nguyên; Tiến sỹ trong cả nước.”

Cùng với Thủ đô Hà Nội, Cố đô Huế; Bắc Ninh là địa phương thứ 3 xây dựng văn miếu có tầm cỡ; qui mô và trang trọng. Khu di tích Văn Miếu Bắc Ninh ngày nay đã và đang trở thành trung tâm của các hoạt động văn hóa có nội dung giáo dục; phát huy truyền thống hiếu học và khoa bảng của quê hương.

Quả chuông tại văn miếu

Nơi đây thường đón tiếp các Đoàn học sinh giỏi quốc gia; quốc tế của tỉnh Bắc Ninh đến dâng hương; báo công sau mỗi kỳ thi. Ông Hoàng Huy Hợi, Ban quản lý Khu di tích Văn Miếu; cho biết: “Đầu năm hoặc kỳ thi cuối năm, rất đông học sinh đến để thắp hương, tôn vinh các vị khoa bảng ngày xưa. Từ đó học theo các tấm gương ấy để học hành cho tốt; sau này là người có ích cho đất nước, cho xã hội.”

Văn miếu Bắc Ninh đã được coi là trung tâm nghiên cứu giáo dục truyền thống hiếu học của Bắc Ninh – Kinh Bắc. Chính vì thế, nơi đây sẽ trở thành điểm du lịch văn hóa truyền thống đặc sắc nhất để du khách được tham quan; ngắm cảnh và hiểu biết sâu sắc hơn những giá trị truyền thống văn hóa; giáo dục; nghệ thuật… của con người xứ Kinh Bắc nói riêng và Việt Nam nói chung  trong lịch sử cũng như hiện tại và tương lai./.

Nguồn: Baodulich.net.vn

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *