Tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị táo bón ở trẻ mà mẹ cần biết!
Táo bón ở trẻ em là khi phân trở nên khô, cứng, nứt hoặc tròn như phân dê. Điều này khiến phân di chuyển chậm, khó đẩy phân ra ngoài. Vì vậy, việc ngồi lâu và đẩy phân ra ngoài một cách mạnh mẽ, rẻ tiền sẽ khiến trẻ cảm thấy khó chịu, đau đớn. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Ngoài ra, trong một số trường hợp đi ngoài ra phân có máu, cha mẹ có thể thấy trẻ rất sợ hãi, không chịu đi đại tiện. Vì vậy, tình trạng táo bón của trẻ kéo dài sẽ rất nguy hiểm.
Táo bón là triệu chứng thường gặp ở mọi lứa tuổi và ở trẻ em thì lại càng không phải là vấn đề quá xa lạ. Nếu cha mẹ không có sự quan tâm đúng mức, tình trạng táo bón có thể kéo dài, ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của trẻ. Đây cũng là một trong những vấn đề quan trọng trong việc chăm sóc con trẻ mà chúng tôi muốn cùng các bậc phụ huynh chia sẻ trong bài viết này!
Biểu hiện của táo bón ở trẻ em
Táo bón ở trẻ em có những biểu hiện khá dễ nhận biết. Để không nhầm lẫn với biểu hiện sinh lí khác, cha mẹ phải đặc biệt lưu ý 3 biểu hiện đặc trưng của triệu chứng táo bón ở trẻ em
- Trẻ đang bú bình không đi tiêu trong 3 ngày; Trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn không đi tiêu trong khoảng 1 tuần. Trẻ sơ sinh thường rên nhẹ, mặt găng đỏ khi đi ngoài
- Tình trạng phân khô cứng, vón cục to hơn bình thường. Một số trẻ sẽ biểu hiện sợ cha mẹ cho đi đại tiện.
- Tâm trạng trẻ quấy khóc, căng thẳng khi đi đại tiện
Định nghĩa táo bón theo tiêu chuẩn ROM III yêu cầu triệu chứng bệnh nhân; có ít nhất 2 trong các triệu chứng như sau trong ít nhất 12 tuần:
- Số lần đi ngoài < 3 lần/tuần
- Có các biểu hiện sau trong ít nhất 1 trong 4 lần đi ngoài:
- Căng thẳng
- Phân khô, cứng, sần
- Cảm giác tắc nghẽn hậu môn, trực tràng
- Có cảm giác đi ngoài không hết
- Cần rặn mạnh trong khi đi đại tiện
Phân loại
Nhiều người cho rằng táo bón ở trẻ em sẽ tự khỏi trong vòng vài ngày đến 1 tuần. Tuy nhiên, nếu tìm hiểu rõ, táo bón ở trẻ em cũng được chia thành 2 loại khác nhau; là táo bón chức năng (thông thường) và táo bón triệu chứng lý.
- Táo bón chức năng: Thường do chế độ ăn, uống và thói quen sinh hoạt chưa hợp lý
- Táo bón bệnh lý: Có thể là những biểu hiện các bệnh lý viêm đường tiêu hóa, bệnh lý tuyến giáp; bệnh lý hệ thần kinh, bệnh phình đại tràng bẩm sinh, bệnh lý xung quanh hậu môn… Nếu không được khám để tìm ra nguyên nhân và điều trị kịp thời; triệu chứng chuyển biến theo chiều hướng không tốt ảnh hưởng đến toàn cơ thể; bé có thể bị sút cân, suy dinh dưỡng, thậm chí có thể xuất hiện các biến chứng nguy hiểm.
Điều trị táo bón ở trẻ
Cho con uống nhiều nước
Mất nước thường xuyên có thể gây ra tình trạng táo bón ở trẻ em. Để ngăn chặn điều này, bạn phải cho bé uống nhiều nước cũng như giữ nước cho cơ thể. Khi con yêu bị táo bón, bạn có thể thử cải thiện tình hình; bằng cách cho con uống một ít nước khoáng có gas.
Một số nghiên cứu cho rằng loại nước này hiệu quả hơn nước lọc trong việc làm giảm táo bón; kể cả táo bón vô căn mạn tính hoặc mắc phải hội chứng ruột kích thích (IBS). Tuy nhiên, đừng sử dụng những loại nước ngọt có gas; vì đây là lựa chọn không tốt cho sức khỏe và có thể làm chứng táo bón ở trẻ em trở nên tồi tệ hơn.
Bổ sung chất xơ, đặc biệt là chất xơ hòa tan, không lên men
Trẻ nhỏ bị táo bón thường được khuyên nên nạp vào chất xơ nhiều hơn. Điều này là do việc tăng cường chất xơ cho cơ thể; sẽ hỗ trợ khả năng vận động của ruột, khiến phân dễ đi qua hơn. Trên thực tế, một đánh giá gần đây cho thấy 77% trường hợp bị táo bón mạn tính; có thể cải thiện khá nhiều chỉ nhờ vào việc dung nạp thêm chất xơ.
Tuy nhiên, có một vài ý kiến cho rằng nếu hấp thụ chất xơ quá nhiều; có thể khiến tình trạng táo bón ở trẻ em trở nên tồi tệ hơn. Tuy chất xơ có thể làm tăng tần suất đi vệ sinh; nhưng không giúp giảm các triệu chứng táo bón khác, ví dụ như phân quá rắn, đau bụng, đầy hơi…
Chế độ ăn uống
Điều này là do chất xơ mà bạn thêm vào chế độ ăn uống. Có nhiều loại chất xơ khác nhau, nhưng nhìn chung, có 2 loại chất xơ phổ biến:
- Chất xơ không hòa tan: Có trong cám lúa mì, rau và ngũ cốc. Chất xơ này giúp phân mềm hơn để dễ dàng đi qua đường tiêu hóa.
- Chất xơ hòa tan: Có trong cám yến mạch, lúa mạch, các loại hạt; đậu lăng và đậu Hà Lan, trái cây và rau quả. Chất xơ này hấp thụ nước và tạo thành một hỗn hợp giống như gel giúp làm mềm phân của bé yêu.
Các nghiên cứu vẫn chưa tìm thấy tác dụng của chất xơ không hòa tan; trong điều trị táo bón ở trẻ em nhưng chất xơ này lại có thể khiến trẻ mắc phải; các vấn đề về ruột gặp gây khó đi vệ sinh hơn.
Một số chất xơ hòa tan lên men cũng có thể không hiệu quả trong điều trị táo bón; vì đôi khi chất xơ này còn được lên men bởi loại vi khuẩn trong ruột và làm mất khả năng giữ nước.
Để trị táo bón ở trẻ em, bạn hãy chọn bổ sung chất xơ không lên men; vào chế độ ăn uống hàng ngày của bé, chẳng hạn cho bé sử dụng thuốc psyllium.
Bổ sung lợi khuẩn
Lợi khuẩn có thể giúp hỗ trợ điều trị táo bón ở trẻ em hiệu quả. Nếu bé gặp vấn đề về đi tiêu, đôi lúc nguyên do đến từ sự mất cân bằng của vi khuẩn đường ruột. Do vậy, bạn có thể cho bé bổ sung lợi khuẩn từ những thực phẩm hay thuốc, chẳng hạn như sữa chua, men vi sinh, kẹo dẻo lợi khuẩn, Enterogermina…
Mận khô chữa táo bón ở trẻ em
Mận và nước ép mận thường được biết đến như là phương thuốc tự nhiên để trị táo bón. Ngoài chất xơ, mận còn chứa sorbitol nhuận tràng tự nhiên. Thêm vào đó, các nhà khoa học đã nhận định rằng mận khô mang lại tác dụng hiệu quả hơn chất xơ.
Nếu bé yêu bị táo bón, mận khô có thể là giải pháp tự nhiên dễ dàng nhất, bạn chỉ cần cho con dùng khoảng 50g (tương đương gần 7 trái mận) hai lần một ngày.
Tránh các món làm từ sữa
Trong một số trường hợp, không dung nạp đường lactose có thể gây táo bón do tình trạng này ảnh hưởng đến chuyển động của ruột. Nếu bạn nghĩ rằng bé mắc phải tình trạng trên thì hãy tạm thời loại bỏ sữa hoặc các sản phẩm từ sữa khỏi chế độ ăn uống của con để xem triệu chứng táo bón có cải thiện không. Tuy nhiên, vẫn phải đảm bảo bé được bổ sung canxi đầy đủ từ những thực phẩm khác.
Cho bé vận động nhiều hơn
Tuy nghe qua có vẻ khó tin nhưng việc vận động đều đặn có thể giúp hỗ trợ trị táo bón ở trẻ em cũng như làm giảm các triệu chứng do trong lúc này, ruột của bé có cơ hội được chuyển động. Vì vậy, bạn hãy khuyến khích con vui đùa từ 30 – 60 phút mỗi ngày nhé.
Thiết lập giờ đi vệ sinh đều đặn
Khuyến khích con bạn sử dụng phòng vệ sinh vào những thời điểm thường xuyên trong ngày, đặc biệt là sau bữa ăn và bất cứ khi nào bé cảm thấy muốn đi. Hãy để bé tập ngồi ít nhất 10 phút/lần. Đặt một chiếc ghế đẩu nhỏ dưới chân con bởi tư thế này sẽ hỗ trợ phân đi ra dễ dàng hơn.
Riêng đối với trẻ nhỏ, bạn có thể tạo cho bé thói quen đi vệ sinh bằng cách nói: “Đến giờ đi vệ sinh rồi” thay vì hỏi bé có muốn đi vệ sinh hay không.
Sử dụng thuốc làm mềm phân
Thuốc làm mềm phân được nhận định là an toàn cho trẻ em (ví dụ như Duphalac), nhưng bạn nên sử dụng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Hai sai lầm phổ biến mà các bậc cha mẹ mắc phải khi cho con uống thuốc làm mềm phân để trị táo bón ở trẻ em là dùng không đủ liều hoặc dừng thuốc quá sớm.
Mát xa bụng cho bé
Bạn có thể mát xa bụng cho bé để trị táo bón cho trẻ em theo những bước sau:
- Bước 1: Làm ấm bàn tay của bạn bằng cách chà xát vào nhau, sau đó dùng dầu mát xa an toàn cho trẻ em và nhỏ vài giọt vào lòng bàn tay
- Bước 2: Đặt bé nằm ngửa, sử dụng đầu ngón tay, từ từ ấn nhẹ lên bụng bé tạo thành hình chữ U ngược, bắt đầu từ phía dưới bên trái di chuyển lên trên, kéo ngang qua trên rốn, sau đó di chuyển xuống dưới.
- Bước 3: Lặp lại thao tác này từ 10 – 15 lần, 2 – 3 lần/ngày.
Ngoài cách mát xa cho bé bị táo bón này, bạn có thể đặt con nằm ngửa, nắm 2 chân bé và tạo thành động tác đạp xe. Cách làm này cũng giúp bé đi tiêu tốt.
Nguồn: Hellobacsi.com